JEROSOLYMITANA
PEREGRINATIO
ILLUSTRISSIMA PRINCIPIS
NICOLAI CHRISTOPHORI RADZIWILI
MILITIS JEROSOLYMITANI
DUM ASSERTIONES
EX
UNIVERSA PHILISOPHIA
...
CASSOVIAE 1756
Mikołaj Krzysztof Radziwiłł książę herbu Trąby - ur. 2 sierpnia 1549 w Ćmielowie, zm. 28 luty 1616 w Nieświeżu - Wojewoda wileński, trocki, kasztelan trocki, marszałek wielki litewski w latach 1579-1586, marszałek nadworny litewski, starosta Szabelski, pamiętnikarz, zwany "Sierotką"
Syn Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła Czarnego i Elżbiety z Szydłowieckich. Wychowany w kalwinizmie, po śmierci ojca w skutek pobytu w Rzymie przechodzi na katolizm w 1967, po czym otwierał zamknięte przez jego ojca kościoły. Zwalczając rozwój protestantyzmu wykupił egzemplarze Biblii brzeskiej, po czym uroczyście palił je na wileńskim rynku. Gorliwy katolik. Uczestnik wielu wypraw, zjazdów i poselstw między innymi: zjazdu w Knyszynie w 1572, w poselstwie do Paryża w 1573 po Henryka Walezego. Poparł kandydaturę do tronu Polski Habsburgów, jednak uznał wybór Stefana Batorego na króla Polski. Uczestnik bitwy pod Tczewem, wypraw morskich Stefana Batorego, nad Dźwina, Płockiem i Pskowem.
Odbył podróż do Ziemi Świętej w latach 1582-1584. Podczas pielgrzymki dotarł do Egiptu gdzie wspiął się na piramidę Cheopsa. Po powrocie do ojczyzny przebudował wnętrza zamku w Szydłowcu. Podpisał elekcję Maksymiliana III Habsburga w 1587 roku. Popierał Zygmunta III Wazę w staraniach o unię kościelną. Otrzymał najważniejszy tytuł w Wielkim Księstwie Litewskim - wojewody wileńskiego.
Zbudował zamek w Nieświeżu i wyposażył w słynne armaty, zbudował kościół Bożego Ciała dla jezuitów w Nieświeżu. zakładał klasztory, budował szpitale i drogi. Filantrop, opiekował się biednymi studentami. Jego dzieje podróży wydano w 1601 roku w języku łacińskim, a potem w języku polskim w tłumaczeniu "Peregrynacja abo pielgrzymowanie do Ziemi Świętej" - 1607 r.
Przekazał Akademii wileńskiej drukarnie w Nieświeżu. Protektor kartografii polskiej, wydawał mapy Litwy należące do Tadeusza Makowskiego i Macieja Strubicza.
Radziwiłł wiele czasu w młodości spędzał na różnego rodzaju uciechach, polowania, romanse i uczty. W wyniku tych dobrodziejstw nabawił się kiły na którą nie znano wówczas lekarstwa. "Sierotka" złożył przysięgę udania się do Grobu świętego w Jerozolimie która w owych czasach podobnie jak Ziema Święta była pod kontrolą Imperium Osmańskiego.
Właśnie się tedy tak ze mną stało, iż gdy hojnymi dobrodziejstwy swymi obdarzył mię Pan Bóg, miasto [zamiast, przyp. M.B.] tego, abym był z dzięką a z wdzięcznością to od Niego przyjmował, pokazując mu aby krzynę jaką polepszenia żywota mego, tom barziej rozbodziony oną łaską Jego, udałem się w grzechy rozliczne i marności świeckie. (…) A iż człowiek dopiero ze złej natury swej kręci się, gdy mu zdrowie faluje [szwankuje, przyp. M.B.], i szuka lekarstwa cielesnego (póki o lekarstwie dusznym nie pomyśli, zewsząd próżno), takżeć z łaski Jego świętej widząc się złożonym chorobą ciężką, której ludzka umiejętność zabieżeć nie mogła, udałem się do Niego samego przez świętą spowiedź i przyjęcie Najświętszego Sakramentu, żeby On, odpuściwszy grzechy niezliczone, na to natchnął serce moje, co by było z chwałą Jego a z zbawieniem grzesznej duszy mojej. Przeto zalecając Mu to zawsze a myśląc gorąco o tym, w miesiącu wrześniu, słuchając mszej świętej, uczyniłem wotum (którem potem konfesorowi oznajmił), jeśli mię Pan Bóg ku zdrowiu pierwszemu przywróci, nawiedzić Grób Święty, nie mianowawszy [nie ustaliwszy, przyp. M.B.] pewnego czasu (Mikołaj Krzysztof Radziwiłł, Podróż do Ziemi Świętej, Syrii i Egiptu 1582–1584, s. 6-7).
W 1580 roku Mikołaj Radziwiłł udał się na kurację do Wenecji i Padwy, skąd planował udać się do Ziemi Świętej. Otrzymał informację iż panuje tam zaraza, dlatego odłożył swą podróż i w 1581 roku powrócił do kraju. Brał udział w kampaniach Stefana Batorego. Po pożegnaniu króla w Grodnie w 1582 i uzyskaniu jego pozwolenia oraz wysłaniu przez Batorego listu polecającego do władz tureckich wyruszył w obiecaną Bogu pielgrzymkę.
Końcem 1582 r. przybył do Wenecji, następnie statkiem handlowym udał się na wschód. Po drodze zatrzymał się w Zadarze, Zakinthosie i Krecie. Zwiedza Heraklion czy ruiny Gortys. W maju 1583 dopłyną na Cypr gdzie wynajął karamuzan (statek żeglugi przybrzeżnej) którym miał dopłynąć do Jaffy. Poprzez silne wiatry dopływają do Trypolisu. Po zwiedzeniu Damaszku i Baalbeku dociera do Jerozolimy. Jedną z pierwszych ciekawostek jest spotkanie z nieznanym mu dotąd owocem - bananem.
Jest w Syrii, w Tripoli i w Balbech, i tu zwłaszcza w Damaszku frukt jeden, zalecający się szczególnie dobrym smakiem, zową go w wielu językach mauza [pochodzi od arabskiego słowa „mauz” oznaczającego banana, przyp. M.B.]. Zda się jakoś naszym ogórkom podobny, tylko że dłuższy, rubszy [grubszy, przyp. M.B.], rośnie krzywo. Pospołu [jednocześnie, przyp. M.B.] będzie podczas [czasem, przyp. M.B.] 50 tych ogórków, jako i laskowych orzechów, w jednym pęku, więc skutkiem swego ciężaru jak dynie do ziemi przylegają i gdyby długo tak leżały, zgniją. Dlatego, nim całkiem dojrzeją, biorą ich do domów, kędy powoli i łacniej [łatwiej, przyp. M.B.] przychodzą ku doskonałości. Zapach i smak własny uriantówek gruszek naszych, ale się prędko nimi nasyci i więcej ich niż dwu z chlebem albo z serem jeść nie może (Mikołaj Krzysztof Radziwiłł, Podróż do Ziemi Świętej (…), s. 38).
Podczas pobytu w Jerozolimie mieszka w Klasztorze Najświętszego Zbawiciela. Jednym z pierwszych miejsc które zwiedza jest Bazylika Grobu Świętego, gdzie kilka dni później otrzymał od franciszkanów tytuł Rycerza Grobu Świętego. W zamian Radziwiłł przekazuje w darze złoty kielich z pateną, a także zapisał 125 dukatów rocznie dla franciszkanów w Jerozolimie. Co ciekawe po powrocie "Sierotka" bardzo często używał nowego tytułu w dokumentach i korespondencji.
Zwiedza Święte Miasto i jego okolice: Górę Kalwarię, Górę Oliwną i Betlejem.
W tekście całostronicowe miedziorytowe ilustracje.
KOMPLET
Stan zachowania: papierowy grzbiet z ubytkami papieru, okładka poluzowana z przetarciami, ślad po zawilgoceniu kart na wysokości tytulatury. - ogólny stan dobry.
Ilość stron: 229+index
Format: 32x22 cm
Bardzo rzadkie.