WYSPIAŃSKI Stanisław (1869-1907), poeta, malarz, etc., Portret Kazimierza Stankiewicza. (Więzień Stanu).

Portret Kazimierza Stankiewicza. (Więzień Stanu). 

Papier, ołówek, nie sygn. B. r.  Wym.: 24 x 31 cm (podkład kart.: 39 x 47 cm).
Na odwrocie zapis odręczny: "Ś.p. Kazimierz Stankiewicz więzień stanu (za zamordowanie szpiega w Krakowie) wuj Stanisława Wyspiańskiego, mój opiekun. Bartosiński Jan".  Poniżej nalepka  z wystawy z r. 1932 r.: Tow. Przyjaciół Sztuk Pięknych we Lwowie. Nr ew. 2867. Rok 1932. Autor: Wyspiański Stanisław. tytuł dzieła: Więzień Stanu. Własność WP. Bartosiński Jan. We Lwowie, Bielowskiego 4".  Autentyczność rysunku Wyspiańskiego została ustalona na podstawie  proweniencji tj. m.in. byłego właściciela rysunku Jana Bartosińskiego, który był bliskim przyjacielem Stanisława Wyspiańskiego, w tym odręcznych zapisków jw. oraz nalepki wystawienniczej jw.
Rysunek na papierze z uszkodzeniami, ubytkami i zaplamieniami, papier naklejony powierzchniowo na podkład kartonowy, wokół krawędzi papieru ślady po brązowym kleju, podkład kartonowy z zabrudzeniami i zaplamieniami.

Kazimierz Stankiewicz (1818 - 1895), spiskowiec, emigrant, opiekun Stanisława Wyspiańskiego. W latach trzydziestych należał do organizacji konspiracyjnej, działającej na terenie Wolnego Miasta Krakowa. W 1838 wspólnie z Antonim Lewickim i Józefem Zagórowskim zabili wykonując wyrok Szymona Celaka, kramarza tytoniu, a zarazem agenta rosyjskiego. Stankiewicz został aresztowany i skazany na śmierć, ale z uwagi na młoody wiek sąd zamienił mu wyrok na 20 lat pozbawienia wolności. Odzyskał wolność 1846, gdy wybuchło powstanie krakowskie. W 1847, wspólnie z drugim zamachowcem zabił jednego ze swoich oprawców, powszechnie znienawidzonego komisarza Józefa Zajączkowskiego. Władze austriackie nigdy nie wykryły i nie osądziły sprawców, a historycy piszący o Zajączkowskim nie ustalili ich tożsamości. Zaraz po zamordowaniu Zajączkowskiego zbiegł za granicę. Po powrocie do kraju brał udział w powstaniu w 1863 roku. . W Krzesławicach u Jana Matejki, poznał Stankiewicz Janinę (Joannę) Rogowską (zm. 1915), nauczycielkę domową języków polskiego i francuskiego, w 1880 r. zawarł z nią małżeństwo. W salonie Stankiewiczów bywali Józef Szujski, Władysław Łuszczkiewicz, Karol Estreicher. Parę miesięcy po ślubie Stankiewiczowie przyjęli na wychowanie siostrzeńca Joanny, Stanisława Wyspiańskiego. Stankiewicz, który był oczytany, wywarł znaczny wpływ na dojrzewanie intelektualne wychowanka. W zasobnej bibliotece wuja Wyspiański znalazł szeroki wybór klasyków literatury starogreckiej i europejskiej, dzieła polskich romantyków oraz prace historyczne. Stankiewicz wyszukiwał w krakowskich księgarniach książki i reprodukcje dzieł malarskich, ułatwił Wyspiańskiemu korzystanie ze zbiorów Muzeum Narodowego, któremu dyrektorował Łuszczkiewicz, polecił opiece artystycznej Jana Matejki i finansował pobyt w Paryżu.