Adam MICKIEWICZ, Elwiro ANDRIOLLI, Pan Tadeusz

Lwów [1889], 37 x 28 cm, oprawa wydawnicza, czerwone płótno
z bogatymi tłoczeniami i złoconymi ornamentami na licu i grzbiecie,
ozdobne wyklejki, brzegi kart złocone. Stron 295. Zawiera: 25 całostronicowych cynkografii Andriollego na tincie, 12 ozdobnych inicjałów otwierających każdą z 12 ksiąg, 10 winiet w tekście i 13 finalików.
Luksusowa, ilustrowana edycja „Pana Tadeusza” ukazała się nakładem lwowskiego wydawnictwa Hermana Altenberga (1848-1885), księgarza i wydawcy. Jednym z pierwszych jego przedsięwzięć było wydanie „Pana Tadeusza”. Altenberg w 1879 zamówił ilustracje u E. M. Andriollego. Początkowo „Pan Tadeusz” ukazywał się w formie zeszytów, w miesięcznych odstępach. W 1882 ukazało się pierwsze wydanie książkowe, wznawiane później jeszcze kilkakrotnie.
Rysunki E. M. Andriollego, który dzieła Mickiewicza "umiał na pamięć, a z Panem Tadeuszem nigdy się nie rozstawał" (H. Dobrzycki), należą dziś do kanonu polskiej ilustracji książkowej. Józef Ignacy Kraszewski pisał: ”Niepodobna zaprzeczyć genialności w tych obrazkach i niezmiernego życia, jakie w nie Andriolli wlewać umie(...) Inaczej nie mógł wyglądać ten świat „Pana Tadeusza”. Przenosi nas na Litwę, którą jeszcze taką, zupełnie podobną, starsi z nas pamiętają."
Autorzy drzeworytów: twórcą większości drzeworytów był Andrzej Zajkowski (1851-1914) wybitny warszawski drzeworytnik czynny w latach 1870-1889. Dwie ilustracje sztychował znany artysta francuski Charles Baude (1853-1935),jedną - niemiecki artysta A.H.Tegetmeyer.
Stan zachowania: niewielkie przetarcia i naderwania oprawy, nieznaczne zaplamienia, poza tym stan bardzo dobry, a stan grafik idealny.
Bibliografia:
- H. Piątkowski, H. Dobrzycki, Andriolli w sztuce i życiu społecznem, Warszawa 1904;
- A. Banach, Polska książka ilustrowana 1800-1900, Kraków, WL 1959, str. 455, poz. 834;
- J. Wiercińska, Andriolli. Opowieść biograficzna, Warszawa, LSW 1981, s. 121-132, 286-288, 339;
- G. Socha, Andriolli i rozwój drzeworytu w Polsce, Wrocław, Ossolineum 1988, str.180;
- M. Komza, Mickiewicz ilustrowany, Wrocław, Ossolineum 1987, str. 28-29, 144-146, 206-207;
- A. Bajdor, H. Natuniewicz, Pan Tadeusz w ilustracjach, Gdańsk KAW 1984.