Henryk STAŻEWSKI (1894-1988), Bez tytułu, 1977

akryl, relief, płyta pilśniowa; 40 x 40 cm;
sygn. i dat. na odwrocie: 1977 / H. Stażewski oraz stempel wywozowy z numerem poniżej.

Henryk Stażewski zasługuje na miano klasyka sztuki współczesnej, jeśli w ogóle dopuszczalne jest takie kategoryzowanie. Początkowo artystę łączyła silna relacja z łódzkim środowiskiem artystycznym, Władysławem Strzemińskim , grupami: Blok, Praesens, a.r.. Artysta był również inicjatorem Międzynarodowej Kolekcji Sztuki Nowoczesnej, która stanowiła podwaliny zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi. Po II Wojnie Światowej związał się z Galerią Krzywe Koło. Był jednym z członków założycieli Galerii Foksal. Henryk Stażewski jest kojarzony z abstrakcją geometryczną, którą obrał sobie za niemalże jedyną formę wypowiedzi artystycznej, wynikającą z fascynacji i badania - wręcz doświadczania - formy i układu formy. Ograniczona paleta barwna, którą stosował wynika z inspiracji neoplastycyzmem holenderskim. Kolor w dziełach artysty pojawiał się stopniowo, był jednak zawsze „czysty”, jednolity i wyrazisty. Malowane przez niego układy, celowo nie posiadały ani faktury ani struktury malarskiej, skupiały się jedynie na wspomnianej już formie i układzie, do którego zaliczał artysta również widza i np. jego sposób ustawienia wobec obrazu - kąt widzenia. Również po wojnie, przez całe swe długie życie, pozostał wierny przyjętym zasadom formalnym, nigdy nie rezygnując z języka geometrii. Z czasem złagodził rygorystyczne przekonania, dzięki czemu w bardzo wysmakowanych kolorystycznie kompozycjach z ostatnich lat życia można odnaleźć nutę liryzmu. Paradoksalnie, wbrew jego założeniom, późne obrazy artysty swoją subtelną harmonią poruszają u odbiorcy pokłady pozytywnych emocji.