gwasz, tusz, papier milimetrowy, 58 x 42,5 cm w świetle passe-partout, sygnowany l.d.: 'LEBENSTEIN 1959'
POCHODZENIE:
- kolekcja prywatna, Stany Zjednoczone
- Galeria Chalette, Nowy Jork
Prezentowana praca powstała w przełomowym dla artysty 1959 roku, kiedy jego dzieła zdobywają główną nagrodę na paryskim Biennale Młodych, a on sam decyduje się na stałe zamieszkanie w mieście. W tym właśnie roku dwudziestodziewięcioletni artysta wziął udział w kilku wystawach zagranicznych, między innymi w tak prestiżowych imprezach, jak Biennale w Sao Paulo oraz Documenta w Kassel. Był to początek okresu, w którym Lebenstein miał okazję wystawiać w prestiżowych instytucjach artystycznych. W niedługim czasie rozpoczął też współpracę z nowojorskim galerzystą Arturem Lejwą, w którego Gallerie Chalette wystawiał swoje prace.
"Postać" należy do cyklu "Figur osiowych", które zaczęły powstawać w 1955 roku.
"Lebenstein podejmuje całkowicie nowy temat - figurę ludzką, której kształt ulega uproszczeniu, a ona sama nieruchomieje, zostaje uwięziona w płaskiej przestrzeni kadru. Prace te początkowo wykonane są na papierze milimetrowym za pomocą tuszu, akwarel i gwaszu. Są one zgrzebne, zachwycają delikatnością i finezją. Tytułowe figury przypominają totemy, odwołują się do jakiejś prywatnej mitologii, do której nie mamy dostępu, ale mimo to urzekają nas swoją siłą wyrazu, prostotą kilku kresek tuszu, za pomocą których dokonuje się ich kreacja."
Tomasz Jeziorowski, Poszukiwanie mitu [w:] Jan Lebenstein. Malarstwo i rysunek, Państwowa Galeria Sztuki, Sopot 2020, s. 5
Analogiczne gwasze prezententowane były na słynnej wystawie „15 Polish Painters” zorganizowanej przez Petera Selza w 1961 roku w nowojorskiej MoMA.
Był jednym z największych malarzy polskich II połowy XX wieku. Studiował w warszawskiej ASP w pracowni A. Nachta–Samborskiego. Debiutował na wystawie „Przeciw wojnie, przeciw faszyzmowi” w warszawskim Arsenale w 1955 r. Od połowy lat 50. krystalizowała się powoli Figura osiowa – emblemat jego malarstwa. Jesienią 1959 roku jego Figury osiowe zostały pokazane na I Biennale w Paryżu, zainicjowanym przez ówczesnego ministra kultury André Malraux. Lebenstein otrzymał główną nagrodę Biennale i w 1961 roku miał wielką monograficzną wystawę w Musée d’Art moderne de la Ville de Paris. Od 1960 roku zamieszkał w Paryżu na stałe. Lata 60., a szczególnie wczesne, to wielki międzynarodowy sukces młodego polskiego malarza. Jego obrazy znajdujemy na najważniejszych wystawach europejskich, w prywatnych kolekcjach amerykańskich, a także m.in. w Museum of Modern Art w Nowym Jorku. W tym okresie Lebenstein zawarł bliskie przyjaźnie z Konstantym A. Jeleńskim, Aleksandrem Watem, Mary McCarthy, Romainem Gary, Jean Seberg, Jeanem Cassou. W kolejnych latach tematy czerpał z literatury starożytnej, mitologii, Biblii. Stworzył cykl poświęcony wyobrażeniom prehistorycznych zwierząt. Związany był ze środowiskiem paryskiej „Kultury”, m.in. ilustrował wydawane tam opowiadania G. Herlinga-Grudzińskiego i „Folwark zwierzęcy” G. Orwella. Uhonorowany wieloma nagrodami, w tym: Grand Prix de la Ville Paris (1959 r.). Nagrodą Fundacji A. Jurzykowskiego (Nowy Jork, 1976 r.), Nagrodą im. J. Cybisa (1987 r.).
