RRR-, Jan Kazimierz, 15 dukatów 1654, Jan Нöhn, 200 lat Wolności Gdańska, R8

Najwyższej klasy numizmat, bity w złocie z przeznaczaniem dla króla i jego świty.  Trzy i pół wieku po wybiciu medal ten niezmiennie uznawany za arcydzieło sztuki medalierskiej, zdobi strony albumu "100 rarytasów numizmatycznych w Muzeum Narodowym w Krakowie" gdzie zaprezentowano egzemplarz ze zbiorów  hr. Emeryka Hutten-Czapskiego. Trudno o lepszą rekomendację, skoro taki medal znalazł się w pierwszej setce najwybitniejszych numizmatów z kolekcji hrabiego. Jesteśmy przekonani, że nabywca tego egzemplarza, bezdyskusyjnie zaliczy go do setki swoich najlepszych numizmatów, a nawet medal zajmie dużo lepszą pozycję w jego zbiorze!
Na awersie pod promieniejącym słońcem z wpisanym imieniem Boga Jahwe ukoronowany Orzeł polski z berłem, niżej napis PRUSSIA, pod nim Orzeł pruski z mieczem na tle Żuław z przecinającą je Wisłą wpływająca do Gdańska. Przepięknie wyrytowana panorama Gdańska widoczna z heraldycznie lewej strony ukazująca zarówno najważniejsze budowle - bazylikę Mariacką, ratusz, liczne wieże kościołów jak i potężne broniące Miasto fortyfikacje; na samym dole medalu pod postumentem z Orłem pruskim, mała, przechylona tarcza krzyżacka. Na postumencie inicjały IH medaliera Jana Нöhna. W otoku legenda "TEUTONICOS PEPULIT VIRTUS PRUTENICA PULCHRUM NUMINIS ET REGIS CURA TUETUR OPUS, którą hr. Raczyński (1845r.) tłumaczy tak: "Męstwem Pruskiem, Niemców siły odparte; Bóg z Królem to piękne wspiera dzieło", bardziej współczesne tłumaczenie dr J. Dutkowskiego(2016r): "męstwo pruskie wygnało Krzyżaków: nad szlachetnym dziełem czuwa troska Boga i króla". Na rewersie pod herbem Gdańska legenda w dwunastu wierszach: GEDANI / ANNOS ANTE DUCENTOS / SUB AUGUSTIS[simis] D[omini] CASIMIRI / AUSPICIIS UNIVERSA PROPE / CUM PRUSSIA AB INFANDA / CRUCIGEROR[um] TYRANNIDE LIBE/RATAE TERTIUM LIBERTATIS / SUAE SAECULUM, REGNANTE / IOANNE CASMIRO / FELICITER INCHOANTIS / MEMORIA / AN CIƆIƆCLIV, którą hr. Raczyński tłumaczy tak: "pamiątka Gdańska co przed dwustu laty pod wysoką Kazimierza opieką z całymi niemal Prusami od nieznośnego Krzyżaków tyraństwa oswobodzony, pod panowaniem Jana Kazimierza zaczyna szczęśliwie wiek trzeci wolności swojej roku 1654.", bardziej współczesne tłumaczenie dr J. Dutkowskiego (2016r): "Pamiątka Gdańska uwolnionego niemal z całymi Prusami od strasznej tyrani Krzyżaków sprzed dwustu laty za panowania najdostojniejszego władcy Kazimierza i zaczynającego szczęśliwie trzeci wiek swój wolności za panowania Jana Kazimierza z roku 1654". Egzemplarz z niewielkim śladem po usuniętym mocowaniu (podobnie jak egzemplarz ze zbiorów MNW). Hrabia Raczyński podaje okoliczności wybicia medalu: "Medal ten wybito w Gdańsku na obchód dwuwiecznej pamiątki wcielenia Pruss Królewskich do Polski." Rzadsza odmiana z VIRTVS, a nie VIRT9 i inicjałami IH rozstawionymi wąsko, a nie szeroko. Medal w tej odmianie sprzedano na ANPN2 poz.90 w stanie 3+ w 2011 roku za 161.000zł. Złote egzemplarze znane są ze zbiorów hr. Emeryka Hutten-Czapskiego i Muzeum Narodowego w Warszawie. Egzemplarz Czapskiego reprodukowano w "100 rarytasów numizmatycznych w Muzeum Narodowym w Krakowie ". Ogromna rzadkość - królewski numizmat.